2.500 χιλιάδες χρόνια ιστορίας σε κάθε βήμα σου.

Η ανοιχτή αγορά της Αθήνας θεωρείται η καρδιά της Αθηναϊκής πρωτεύουσας και αυτό όχι τυχαία. Σε κάθε βήμα σου βλέπεις το πάντρεμα του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού με τον νεότερο. Εξερευνείς , γοητεύεσαι μαθαίνοντας πως όλα αυτά που βλέπεις «κουβαλούν» μια τεράστια ιστορία χιλιάδων χρόνων.

Η γοητεία της είναι η  ιστορία της.

Η αρχαία αγορά της Αθήνας είναι ο ανοιχτός χώρος που τοποθετείται στους πρόποδες της Ακρόπολης. Κατά την αρχαιότητα και πιο συγκεκριμένα το 600 π.Χ την εποχή του Σόλωνα ο χώρος αυτός αποτελούσε το  διοικητικό κέντρο της Αθήνας. Αργότερα την εποχή του Κλεισθένη ο χώρος αυτός αναμορφώθηκε με νέα κτίρια δημόσιου χαρακτήρα  δημιουργώντας επίσης έναν χώρο που φιλοξενούσε πολλές παραστάσεις ,καλλιτεχνικά δρώμενα , αγωνίσματα και εκδηλώσεις. Δυστυχώς όμως όλα αυτά τα κτίρια καταστράφηκαν ολοσχερώς από την εισβολή τον Περσών στην Αθήνα το 479 π.Χ. 

Η ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΡΙΚΛΗ 

Κατά την εποχή του Περικλή η αγορά ανασυγκροτείται με ταχείς ρυθμούς. Χτίζονται νέα μνημειώδη κτίρια όπως ο ναός του Ηφαίστου και τρείς στοές : Η Ποικίλη Στοά , η Βασίλειος Στοά και η στοά του Διός Ελευθέρου. 

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ  – ΡΩΜΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (323 π.Χ- 267 μ.Χ)

Κατά την περίοδο αυτή η Αγορά αλλάζει ριζικά. Πολλοί ηγεμόνες κατασκεύασαν μνημεία μεγάλου βεληνεκούς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του βασιλιά της Περγάμου του Αττάλου Β’ που υπάρχει και η ομώνυμη στοά στην Αθήνα. Το 86 π.Χ καταστρέφεται  για άλλη μια φορά. Αυτή την φορά από τον Ρωμαίο στρατηγό Σύλλα που την λεηλάτησε προκαλώντας πολλές υλικές ζημιές. Αργότερα οι Αθηναίοι με την βοήθεια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων διαμορφώνουν εκ νέου την αθηναϊκή αγορά δίνοντας της  την πιο λαμπρή μορφή της. Δημιουργείται ένα νέο και πλούσιο εμπορικό κέντρο και η αγορά είναι πλέον  αποκλειστικά πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο. Το 267μ.Χ όμως η πόλη καταστράφηκε από την εισβολή των Ερούλων και τα περισσότερα κτίρια ισοπεδώνονται εκτός από τον Ναό του Ηφαίστου. 

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ ( 267- 1456)

Το ορθόδοξο στοιχείο φυσικά δεν εκλείπει από  την Αθηναϊκή αγορά καθώς μετά την επιδρομή των Ερούλων χτίστηκαν κάποιες μικρές βασιλικές. Το 384 ο Θεοδώσιος ο Α’ διέταξε την διακοπή της λειτουργίας των φιλοσοφικών σχολών και των αρχαίων ιερών με αποτέλεσμα πολλοί ναοί στην Αθήνα να αλλάξουν λειτουργία. Ο ναός του Ηφαίστου μετατράπηκε σε εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και περί το 1000 χτίστηκε και ο ναός των Αγίων Αποστόλων του Σολάκη. Ο ναός αυτός βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Αγοράς. 

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (1456-1821)

Κατά την οθωμανική κυριαρχία πολλές εκκλησίες και σπίτια άρχιζαν να επεκτείνονται γύρω από την Αγορά μη αλλάζοντας όμως καθόλου την οδό Παναθηναίων κάτι που είναι πραγματικά αξιοσημείωτο παρά τις τόσες αλλαγές που υπήρξαν. Πως όμως επικράτησε η ονομασία μοναστηράκι. Η ονοματοδοσία της περιοχής αυτής έχει τις καταβολές του σε εκείνη την εποχή. Ένα γυναικείο μοναστήρι χτίστηκε κατά τον 10ο αιώνα δίνοντας βέβαια άλλα ονόματα όπως « Αμπατζίδικα» και «Τζιερτζίδικα» μέχρι την τελική επικράτηση του ονόματος Μοναστηράκι.

Αργότερα και μετά την επανάσταση η αγορά άρχισε να παίρνει μια νέα μορφή. Στα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα  δημιουργήθηκαν τα Αναφιώτικα στη βορειανατολική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης, στα όρια της συνοικίας της Πλάκας όταν εγκαταστάθηκαν στην περιοχή εργάτες από την Ανάφη. Η συνοικία χτίστηκε ακολουθώντας την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Οι Αναφιώτες αναστήλωσαν παράλληλα με την εγκατάστασή τους, τους δύο ναούς που βρίσκονταν στην περιοχή από τον 17ο αιώνα, τον ναό του Αγίου Συμεών και του Αγίου Γεωργίου των Βράχων.  Παράλληλα άρχισε η ανοικοδόμηση στην Πλάκα.

 Η Πλάκα είναι από τις λιγοστές συνοικίες της πόλης -αν όχι η μοναδική- οι οποία κατοικείτε αδιάκοπα από την αρχαιότητα και ήταν εκτός άλλων το κέντρο των Αρχαίων Αθηνών.  Η άμεση σύνδεση της περιοχής με το λαμπρό παρελθόν της Αρχαίας Αθήνας, η οποία γίνεται προφανής στον επισκέπτη από τα δεκάδες μνημεία που βρίσκονται διάσπαρτα σε αυτή την έχουν κάνει γνωστή -και όχι άδικα- ως τη «Συνοικία των Θεών». Την Πλάκα επισκέπτονται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες το χρόνο και υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς πολεοδομίας. Είναι η μοναδική γειτονιά της Αθήνας όπου όλες οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (νερό, ρεύμα, καλωδιακή τηλεόραση, τηλέφωνο, διαδίκτυο και αποχέτευση), παρέχονται από υπόγειες, ειδικά κατασκευασμένες σήραγγες για να μην επηρεάζουν τον γραφικό χαρακτήρα της.

Στη Πλάκα εκτός από τα εκατοντάδες καταστήματα όλων των ειδών με εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα,  βρίσκονται σήμερα πολλά μουσεία και χώροι πολιτισμού όπως θέατρα και μουσεία. Εκεί βρίσκονται και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, το Μουσείο Φρυσίρα, το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου και η Οικία Κλεάνθη – Σάουμπερτ.

Την ίδια περίοδο στο Μοναστηράκι δημιουργούνταν η νέα αγορά με κέντρο την πλατεία Αβησσυνίας. Η ονομασία της προέρχεται από την αρχαία ονομασία της Αιθιοπίας, Αβησσυνία, πιθανώς λόγω των Αιθιόπων που παλιότερα κατοικούσαν στη περιοχή αυτή. Βρίσκεται στην καρδιά του μικροεμπορίου των παλαιών Αθηναίων, δυτικά του παραδοσιακού οικισμού της Πλάκας. Η πλατεία είναι γνωστή από παλιά για τη μόνιμη υπαίθρια αγορά παλαιοπωλών, δίπλα ακριβώς στο δημοπρατήριο στο Μοναστηράκι, καθώς και το γνωστό Κυριακάτικο Παζάρι, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 1912 με ειδικό βασιλικό διάταγμα και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Αποτελεί σημείο όπου θρησκείες και πολιτισμοί συναντιούνται και συνυπάρχουν χρόνια. Η αρχαία ελληνική αγορά, η ρωμαϊκή βιβλιοθήκη του Αδριανού, το τζαμί του Τσισδαράκη, η Παναγιά η Παντάνασσα (κοινή εκκλησία για καθολικούς και ορθοδόξους) και η εβραϊκή παρουσία (το όνομα «γιουσουρούμ» είναι εβραϊκό), δίνουν στην περιοχή ισχυρό κράμα πολυπολιτισμικότητας. Σήμερα  στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα  αποτελεί μια εξαιρετικά δομημένη αγορά και ίσως την μοναδική σε όλη την Ελλάδα όπου συνυπάρχει το παλιό με το νέο, το παραδοσιακό με το σύγχρονο, το ιστορικό καταγεγραμμένο με την ιστορία που γράφεται κάθε μέρα.  

Περπατώντας  σε όλους τους δρόμους και τα στενάκια της ανοιχτής αγοράς της Αθήνας μπορείς να δεις πως βρίσκεσαι σε ένα σταυροδρόμι συνάντησης πολλών και διαφορετικών εποχών αλλά και πολιτισμών. Η Αγορά της Αθήνας πάντα αποτελούσε κέντρο πολιτισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα.  Η ιστορία αυτού του τόπου σε γοητεύει σε κάθε σου βήμα, σε προκαλεί να την εξερευνήσεις ως το τέλος και να γίνεις μέλος της ιστορίας που γράφεται.